OKIEM EKSPERTA. ABC POZYSKIWANIA I ROZLICZANIA DOTACJI – CZ 2 FUNDUSZE DLA LUBELSKIEGO 2021-2027

Erwin Skwarzyński – Starszy Specjalista ds. obsługi projektów

MERITUM Lubelska Grupa Doradcza Sp. z o.o.

  cz2

W trakcie realizacji i rozliczania są projekty, dofinansowane z funduszy unijnych na okres 2014-2020, tymczasem coraz więcej wiemy już o możliwościach tego typu wsparcia z nowej perspektywy: 2021-2027. Podobnie jak w mijającej perspektywie, także w kolejnych latach województwo lubelskie będzie miało do dyspozycji program, o wartości porównywalnej z poprzednim – kwota alokacji dla województwa lubelskiego wyniesie blisko 2,3 mld euro.

STAN PRAC NAD NOWYM RPO

W lipcu ubiegłego roku Zarząd Województwa Lubelskiego skierował projekt programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027 do konsultacji społecznych. Również Meritum Sp. z o.o. brała w nich aktywny udział, zgłaszając swoje uwagi co do treści programu, m.in. rozszerzające katalog beneficjentów niektórych działań o przedsiębiorstwa z sektora MŚP (uwzględniona). Proces konsultacji trwał 65 dni, w trakcie których złożono łącznie ponad 470 uwag i sugestii. Zakończył się przyjęciem przez Zarząd Województwa Lubelskiego w dniu 28 października 2021 roku Sprawozdania z przebiegu i wyników konsultacji społecznych projektu programu „Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027”.

Na podstawie opublikowanego projektu tego programu możemy określić już, na jakiego typu inwestycje i obszary skierowane zostaną środki unijne, zwłaszcza dla przedsiębiorców, prowadzących działalność w naszym regionie, lub zamierzających taką działalność rozpocząć lub rozwinąć. Program na lata 2021-2027 podzielony został na 10 priorytetów. Dotyczą one następujących  obszarów:

  • badań i innowacji, regionalnych inteligentnych specjalizacji, transformacji przemysłowej i przedsiębiorczości, cyfryzacji;
  • adaptacji do zmian klimatu, ochrony środowiska;
  • efektywności energetycznej i redukcji emisji gazów cieplarnianych, rozwoju odnawialnych źródeł energii, wsparcia zrównoważonej mobilności miejskiej;
  • rozwoju infrastruktury drogowej i kolejowej,
  • rozwoju infrastruktury edukacyjnej na wszystkich poziomach kształcenia, infrastruktury usług społecznych oraz podmiotów ochrony zdrowia, infrastruktury kultury i turystyki,
  • włączenia społecznego, usług zdrowotnych,
  • aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych,
  • adaptacyjności pracowników i przedsiębiorstw do zmian,
  • programów rozwojowych szkół i placówek oświatowych,
  • zintegrowanych inwestycji terytorialnych, wsparcia partnerstw gmin zmarginalizowanych, rewitalizacji.

CO W NOWYM PROGRAMIE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW?

Jakie rysują się perspektywy związane ze wsparciem projektów realizowanych przez przedsiębiorców? Można tu wyróżnić kilka podstawowych obszarów, na jakie planowane jest skierowanie funduszy

1) W zakresie badań naukowych i innowacji – planowane jest finansowanie:

  • rozwoju infrastruktury badawczo-rozwojowej przedsiębiorstw
  • usług związanych z komercjalizacją wiedzy (m.in. analiza innowacyjnych pomysłów, opracowanie strategii komercjalizacji, przeprowadzenie badań rynkowych, usługi wyceny własności intelektualnej).
  • projektów badawczo-rozwojowych realizowanych przez przedsiębiorstwa lub ich konsorcja (w tym w partnerstwie z organizacjami badawczymi), mające na celu opracowanie nowych produktów/usług, procesów lub też wprowadzenie znaczących ulepszeń do istniejących produktów/usług, procesów
  • opracowania lub zlecania opracowania rozwiązań technicznych, technologicznych i/lub organizacyjnych zakończone wdrożeniem do etapu pierwszej produkcji.
  • wdrożenia wyników prac B+R oraz innowacji przez przedsiębiorstwa.

2) Bardzo różnorodnie i kompleksowo przedstawia się planowany zestaw obszarów wsparcia dotyczący transformacji gospodarczej i cyfrowej regionu.

  • wsparcie dla MŚP dotyczące inwestycji początkowej, związanej z wyposażeniem/doposażeniem przedsiębiorstwa w celu wprowadzenia na rynek nowych/udoskonalonych produktów/usług/ technologii;
  • kompleksowe wsparcie promocji oferty MŚP oraz ich internacjonalizacja;
  • wsparcie MŚP na wczesnym etapie rozwoju, obejmujące inwestycje w infrastrukturę oraz nowoczesne technologie IT służące wprowadzeniu nowych produktów/usług/technologii, w tym wsparcie przedsiębiorstw powracających na rynek po uprzedniej likwidacji działalności;
  • wsparcie rozwoju produktów i usług opartych na TIK w przedsiębiorstwach, w tym cyfryzacja procesów wewnętrznych przedsiębiorstw, wykorzystanie technologii informacyjno- komunikacyjnych wspomagających bieżącą działalność firm (B2E), wsparcie rozwoju współpracy między przedsiębiorstwami w oparciu rozwiązania TIK (B2B), wykorzystanie TIK w relacjach pomiędzy przedsiębiorcą a klientem (B2C),
  • projekty z zakresu rozwoju cyberbezpieczeństwa;

Warto zwrócić uwagę, że oprócz wyżej wymienionych rodzajów wsparcia, kierowanych bezpośrednio do przedsiębiorstw, przewiduje się także wsparcie tego sektora w sposób pośredni, np. poprzez budowę i wzmacnianie instytucji otoczenia biznesu (IOB):

  • przygotowanie terenów inwestycyjnych w tym uzbrojenie i zapewnienie odpowiedniej jakości infrastruktury biznesowej (jak hale produkcyjne, magazyny czy centra logistyczne) lub poprawa infrastruktury istniejących terenów;
  • zapewnienie szerokiego wachlarza wysokiej jakości usług prorozwojowych dla MŚP prowadzących do zwiększenia ich konkurencyjności, produktywności, innowacyjnego rozwoju przy wykorzystaniu potencjału IOB/ośrodków innowacji;
  • usługi inkubacyjne dla nowopowstałych firm;
  • wsparcie tworzenia systemów, platform analitycznych, w tym wspólnych platform analitycznych przedsiębiorstw;

3) W ramach ochrony zasobów środowiska i klimatu przewiduje się dla przedsiębiorców dofinansowanie projektów, mających na celu zminimalizowanie zużycia surowców, ilości wytwarzanych odpadów produkcyjnych, emisji zanieczyszczeń i strat energii, oraz projektów polegających na zamykaniu obiegu odpadów organicznych, w tym przetwarzanie/ wykorzystanie odpadów organicznych np. biomasa i bioprodukty.

4) Efektywne wykorzystanie energii obejmuje wsparcie na:

  • projekty w zakresie podnoszenia efektywności energetycznej w przedsiębiorstwach wynikające z audytu;
  • kompleksową termomodernizację budynków w przedsiębiorstwach wraz z instalacją urządzeń OZE;
  • zastosowanie technologii odzysku energii wraz z systemem wykorzystania energii ciepła odpadowego w ramach przedsiębiorstwa;
  • zastosowanie technologii efektywnych energetycznie w procesach wytwórczych w przedsiębiorstwach, w tym przebudowa lub wymiana instalacji technologicznych oraz ciągów transportowych linii produkcyjnych;
  • Budowa/przebudowa/wymiana nieefektywnych źródeł ciepła opartych o paliwa stałe.

Ponadto przewiduje się tutaj dofinansowanie projektów związanych z odnawialnymi źródłami energii:

  • budowa instalacji do produkcji biopaliw, biopłynów i biometanu,
  • budowa i rozbudowa odnawialnych źródeł energii w zakresie wytwarzania energii elektrycznej, oraz w zakresie wytwarzania ciepła,
  • budowa/rozbudowa/przebudowa lokalnych źródeł energii produkujących energię elektryczną i/lub ciepło/paliwa zdekarbonizowane z OZE na potrzeby lokalne, niewymagających przesyłania jej na duże odległości w oparciu o lokalne zidentyfikowane zasoby lub wraz z infrastrukturą sieciową.

JESZCZE DUŻO NIEWIADOMYCH…

Na dzień dzisiejszy nie znamy jeszcze szczegółowych wymogów i kryteriów, jakimi kierować się będą instytucje przy wyborze projektów do dofinansowania. Zostaną one prawdopodobnie przedstawione w 2022 roku. Czy należy spodziewać się jakichś większych zmian w sposobach wspierania przedsiębiorstw w nowym okresie? Dotychczas najbardziej popularną wśród tej grupy beneficjentów formą wsparcia były bezzwrotne dotacje. Jednakże zgodnie z założeniami Komisji Europejskiej, w okresie 2021 – 2027 instrumenty finansowe (np. pożyczki) będą bardziej istotnym mechanizmem finansowania inwestycji w ramach programów operacyjnych. Stąd też analizując projekt nowego programu dla województwa lubelskiego, przy opisie znacznej części priorytetów kierowanych m.in. do przedsiębiorstw, znajdują się zapisy informujące o zamiarze stosowania instrumentów finansowych. Np. dla celu szczegółowego – wzmacnianie trwałego wzrostu i konkurencyjności MŚP oraz tworzenie miejsc pracy w MŚP, w tym poprzez inwestycje produkcyjne – oprócz dotacji zaplanowano zastosowanie instrumentów finansowych, a zakres ich zastosowania wskażą wyniki oceny ex-ante instrumentów finansowych, przeprowadzonej przez ekspertów zewnętrznych. Nie można jeszcze zatem na dzień dzisiejszy określić, jak duża część pomocy dla MŚP będzie miała formę bezzwrotnych dotacji, a jaka przekazywana będzie w formie różnorodnych instrumentów finansowych.

Data publikacji: 4 styczeń 2022
« wróć